Vorige week werd zwemster Sharon van Rouwendaal Held van de week. Deze week is Ranomi Kromowidjojo genomineerd. Hadden we van tevoren die verkiezing kunnen uitschrijven, dan had Femke Heemskerk er zeker tussen gezeten.
Bij het WK in Kazan was ze een van de grote favorieten op de 100 en 200 meter vrije slag. Waar in het verleden vooral door Femke zelf werd getwijfeld aan haar kunnen en haar hardheid, was die onzekerheid nu verleden tijd. In een prachtig interview in de Helden die nu in de winkel ligt zegt Heemskerk het volgende: “Er is niet één specifiek ding aan te wijzen waardoor ik nu zo’n hoog niveau kan laten zien. Ik denk dat alles een beetje samenkomt: mijn mentale toestand, mijn fysieke gesteldheid en het technische gedeelte kloppen weer. Alles is in balans.”
Om te vervolgen: “Ik ben vaak erg zenuwachtig voor een wedstrijd en kan dan weleens denken: ik weet niet of dit wel goed gaat komen. Ik vond het heel erg dat ik die gedachten had. Mijn gedachten gingen voor een race soms alle kanten op. Als je aan de ene kant steeds beseft dat je heel zenuwachtig bent en tegelijkertijd jezelf vertelt dat je daar echt niet aan mag denken, raak je in de knoop. Ik heb geleerd dat het helemaal niet erg is om die zenuwen te hebben, zolang ik dat maar erken. Ik probeer nu iets te doen aan het feit dat ik zenuwachtig ben, in plaats van te vechten tegen de gedachten dat ik die zenuwen niet mag hebben.”
'Zelden heb ik iemand zo eerlijk, openhartig en vooral kwetsbaar horen praten'
Femke dacht dat ze die ‘vervelende’ gedachten eindelijk de baas was. Tot vorige week dinsdag. Als zwemster met de snelste seizoentijd plaatste ze zich met slechts de zevende tijd voor de finale van de 200 meter. Na afloop sprak ze over demonen in haar hoofd. De demonen waarvan ze dacht dat ze weg waren, keerden helaas vorige week weer volop terug en gingen de hele week niet meer weg. Ze werd achtste op de 200 meter en vijfde op de 100 meter vrij. Haar WK liep een jaar voor Rio uit op een grote deceptie.
Toch heb ik geaarzeld om juist haar ook te nomineren voor Held van de Week. Waarom? Omdat ik met zoveel bewondering naar de tv-interviews met Femke na haar mislukte races heb gekeken. Zelden heb ik iemand zo eerlijk, openhartig en vooral kwetsbaar horen praten over dat spook dat druk en spanning heet. Die openheid is ‘not done’ in de topsport. Jaap Stam bekende me ooit dat hij grote wedstrijden vreselijk vond, dat hij de hele dag chagrijnig was, op de plee zat en iedere keer dacht dat hij niet goed genoeg was. Die spanning verdween uiteindelijk wel op het veld, maar plezier heeft hij nooit echt aan topwedstrijden kunnen beleven, de grote Jaap Stam. Hij had hier tijdens zijn carrière nooit over durven praten.
'Helden presteren niet alleen, ze zijn ook voorbeelden'
Verhalen van topsporters die bij een eerste grote toernooi in de fout gaan en falen zijn talrijk, maar het fenomeen waar Femke mee kampt is bijna ondraaglijk. En stiekem denk ik dat velen van ons met haar meevoelen. Femke deed me denken aan Marco van Basten die vorig jaar opbiechtte niet goed met de spanning van het trainersvak te kunnen omgaan. Die eerlijkheid is een voorbeeld voor velen en verdient daarom eigenlijk een nominatie voor Held van de week. Want Helden presteren niet alleen, ze zijn ook voorbeelden, dus ook in eerlijkheid over falen en wat spanning met je doet. Daarom is Femke voor mij een Held. En verder hoop ik heel oprecht dat die demonen eindelijk eens weggaan en dat Rio voor haar een feest wordt met heel veel medailles.