Helden is van de partij op de Olympische Spelen. Jasper Boks en Marlies van Cleeff doen dagelijks verslag vanuit Rio. Vandaag troffen ze de gouden zusjes van Rouwendaal, het gouden gezin Wevers en twee gemotiveerde hockeyvriendinnen.
Bloed, zweet en tranen
“Op 400 meter van de finish wist ik al dat ik ging winnen. Ik dacht de laatste meters: straks ga ik op de kant mijn zus zien en dan ga ik keihard janken. De afgelopen twee a drie jaar zijn voor mij zo zwaar geweest. Ik zat in m’n eentje in Frankrijk, zag m’n familie niet. Ik nu weet ik dat die jaren niet voor niets zijn geweest,” zegt Sharon van Rouwendaal.
Op de kant vloog ze zus Denise inderdaad huilend in de armen. Sharon doet na de ceremonie haar gouden medaille af en doet die om de nek van haar zus. “Ik woon in Sao Paulo en ben naar Rio gekomen toen Sharon hier aankwam. Zij woont in in haar eentje in Frankrijk en ik hier. We zien elkaar heel weinig. Sinds kerst hebben we elkaar niet meer gezien, voordat ze naar Rio kwam,” vertelt Denise, “Ik vind het zo knap dat m’n zusje hier haar hoofd koel heeft gehouden. Het is niet alleen vandaag zwaar geweest voor Sharon, maar eigenlijk al het hele jaar.”
De gouden plak heeft letterlijk bloed, zweet en tranen gekost. Ze vertrok drie jaar geleden naar het Franse Narbonne om zich daar aan te sluiten bij de excentrieke zwemtrainer Philippe Lucas. In Eindhoven was ze gewend veertig kilometer in de week te trainen, bij de man die ze haar ‘beul’ noemde door zijn spartaanse aanpak werden dat er negentig. Het was niet alleen loeizwaar het was ook een eenzame tijd.
Tekst gaat verder onder de foto
Toen ze eind vorig jaar last kreeg van haar schouder, dacht ze: alle inzet is voor niets geweest. Ze twijfelde openlijk aan de aanpak van Lucas. “Het hele jaar heb ik me zorgen gemaakt om m’n schouder, dacht dat een olympische medaille ver weg was.”
Bij de WK van vorig jaar won ze niet alleen zilver op de tien kilometer, dat deed ze ook in het zwembad op de 400 meter vrije slag. Die combinatie werkte in Rio niet, ook omdat de focus meer op het open water was komen te liggen. Op de 400 vrij stelde ze teleur, daarop besloot ze zich terug te trekken voor de 800 vrij en alles op de 10 kilometer te zetten. “Op de 400 meter vrij gingen ze veel te hard af voor me. Lucas zei: ‘Je kunt het.’”
Na zes kilometer versnelde Sharon en wat haar concurrenten ook probeerden, achterhalen deden ze haar niet meer. “Ik lag eigenlijk te chillen,” zegt ze over het beslissende moment, “het ging me makkelijk af, ook omdat ik natuurlijk de snelheid van het zwemmen in het zwembad meeneem naar het open water. Ik dacht: waarom lig ik hier eigenlijk in het gedrang? Op zes kilometer plaatste ik een sprint van 200 meter. Dat was eigenlijk niet volgens planning, want mijn coach vond dat ik moest vertrouwen op m’n eindsprint. Maar ik ben iemand die naar m’n gevoel luistert. En nu heb ik gewoon goud. Philippe zei net: ‘Het is het toch waard om zo hard te trainen, hè?’”
Maar de grote vraag is natuurlijk of ze Narbonne trouw blijft. “Ik weet niet hoe het verder gaat en of ik in Frankrijk blijf. Ik ga de komende tijd mezelf eerst weer opladen. Wat ik wel weet is dat ik niet alleen maar ga trainen, twaalf weken achtereen. Ik wil niet zolang opgesloten zitten in Frankrijk. Ik moet meer hebben om naar uit te kijken, wil meer wedstrijden zwemmen.”
Familiefeest
“Het was zo spannend,” zegt Sanne Wevers, terwijl ze naar de gouden medaille om haar nek kijkt. Ze turnde de balkoefening van haar leven en deed dat uitgerekend in de olympische toestelfinale. Toen ze favoriet Simone Biles voor haar foutjes zag maken, besloot ze op het laatste moment haar oefening aan te passen, niet voor een moeilijkheidsgraad van 7.0, maar voor een van 6.6 te gaan. “Ik zag de score van Simone en besloot toen mijn strategie te veranderen. Mijn plan was in eerste instantie all-in, maar ik besloot toch minder risico te nemen. Daar had ik geen contact over met mijn vader, dat besloot ik zelf.”
Vader en coach Vincent stond langs de kant. “Ik had m’n werk gedaan, we hebben deze finale benaderd als elke andere wedstrijd. Ik heb geprobeerd het kleiner te houden dan het is. We waren ook niet bezig met Simone Biles.”
Ze kreeg een waardering van 15.466 en zag daarna de vier turnsters die nog na haar kwamen niet aan haar score komen. Vier jaar na de gouden rekoefening van Epke Zonderland, sleepte de 24-jarige Sanne het tweede Nederlandse turngoud op de Spelen in de wacht. “Toen ik van de balk af kwam, dacht ik: dit is een medaille. Toen ik zag dat Lauren Hernandez niet aan mijn score kwam, wist ik: dit is goud.”
Samen hadden Sanne en haar tweelingzus Lieke jarenlang de droom om naar de Spelen te gaan. Die kwam in gevaar toen vader Vincent werd weg gestuurd bij Bosan TON, de club die hij zelf had opgericht met z’n vrouw. Opvolger Frank Louter wilde niet met Sanne en Lieke werken. Daarop zochten ze onderdak in Heerenveen, waar ook vader Vincent aan de slag ging. Het gezin werd uiteengerukt. Moeder Gemma en de hond bleven achter in Oldenzaal, terwijl Sanne, Lieke en Vincent in Heerenveen gingen wonen. Vincent zelfs in een seniorenflat, waar hij met afstand de jongste inwoner van was.
Maar de Spelen werden gehaald. In de landenwedstrijd werd Nederland heel knap zevende, allrounder Lieke haalde de meerkampfinale en werd daarin zeventiende en Sanne kwalificeerde zich als vierde voor de finale op balk, het toestel waarop ze vorig jaar zilver won bij de WK.
Op de finaledag week Lieke niet van de zijde van haar tweelingzus. “We hebben samen ontbeten, ik was erbij toen ze zich klaarmaakte. Ik had zo’n goed gevoel, het zag er zo goed uit.”
Sanne: “Ik voelde me de hele dag goed. Het was natuurlijk wel slopend, maar ook mooi. Het was heel bijzonder dat Lieke voor de wedstrijd bij me in de kleedkamer was. Ik had m’n make up nog niet op.”
Lieke: “Dat is een van de mooiste momenten die ik ooit met m’n zus heb beleefd. Wat het ook zou worden, het was zo intens om dat moment samen te beleven.”
Sanne: “Zo speciaal om die momenten samen mee te maken. We zeiden tegen elkaar: ‘Wie weet zal alles veranderen na vandaag.’”
Dat bleek wel. Meteen na de medailleceremonie werd ze opgewacht door de koninklijke familie die in de turnhal was om naar haar te kijken. Niet veel later ging de telefoon: premier Mark Rutte aan de lijn.
Lieke: “Het was zenuwslopend. Toen ze goud won, heb ik heel hard gehuild. Ik kon de tranen echt niet meer tegenhouden. Wij hebben aan een blik genoeg. Toen ik haar zag: dacht ik: o mijn God. Goud!”
Vincent: “Ik ben in een roes. Het was heel apart en dubbel. In de zaal probeer ik altijd zakelijk te zijn, dan ben ik haar coach. Maar ik kan niet ontkennen dat mijn hart nu flink harder klopte. Hier hebben we jarenlang voor geknokt. En op het goeie moment is alles raak.”
Huilende hockeysters
“Het was billenknijpen, maar het is gelukt,” zei Naomi van As na de 3-2 overwinning op Argentinië. Vier jaar geleden troffen de hockeysters de aartsrivaal in de finale, nu stond het treffen tussen de nummers één en twee van de wereld al in de kwartfinale op het programma.
“Hij was een bijzondere dag, we waren zo gedreven” vond Ellen Hoog, “vandaag werd er een motivatiefilmpje, met daarin allemaal familieleden die ons toespraken en daaronder was een muziekje gemonteerd. Er hebben heel wat tranen gevloeid.”
Naomi: “Dat filmpje hebben ze goed geheimgehouden, want niemand wist het. Het was echt mooi en er zat zo’n tranen trekkend muziekje onder. Iedereen zat te snikken.”
Ellen: “De laatste keren hebben we van Argentinië verloren. De vorige keren waren de jonge meiden best onder de indruk van hen, de vorige keer maakten die Argentijnse speelsters heel veel kabaal voordat we het veld op gingen. De ervaren speelsters hebben geholpen om met situaties als deze om te gaan. Nu wist iedereen wat ze kon verwachten, dat het ook bluf is.”
Naomi: “Het moest vandaag gewoon gebeuren!”
Ellen: “We waren fitter, de trainingen van Alyson Annan hebben hun vruchten afgeworpen.”
Nederland nam een 3-0 voorsprong, maar het werd toch nog spannend. Drie speelsters kregen een gele kaart, waardoor de olympisch kampioen van 2008 en 2012 ineens met acht speelsters in het veld stond. In die periode maakte Argentinië de 3-2.
Naomi, die thuis twee gouden olympische plakken heeft liggen en afscheid wil nemen als international met nummer drie: “Toen ik mijn scheenbeschermers om deed, dacht ik heel even: dit is een kwartfinale, zal het de laatste keer zijn? Daarna zei ik meteen tegen mezelf: Natuurlijk niet, doe normaal!”
Nederland is door naar de halve finale, daarin treft het Duitsland. Ellen: “Deze wedstrijd geeft ons een boost, maar we hebben nog niks. We gaan weer werken voor wat we waard zijn.”
Wind(stil)
“Opeens kwam mijn coach Jaap naast me varen. 'Ik zou je hanglaarzen maar aan doen,' zei hij.” Met acht punten voorsprong op de nummer twee was Marit Bouwmeester er klaar voor. Maar de wind liet de zeilsters in steek. Aanvankelijk stond er geen zuchtje. Na uren wachten werden de dames laat in de middag nog het water op gestuurd; dobberend voeren ze richting de startlijn. Plotseling sloeg het weer om. Binnen een paar minuten waaiden de parasols van het strand en stonden er schuimkoppen op de golven. De medalrace werd verplaatst naar dinsdag vanwege te veel wind.
“Ik ben het als zeiler wel gewend dat je soms moet wachten, maar dit was een bizarre dag. Ik probeerde de hele dag een beetje te relaxen en goed te eten. Ik heb een boekje gelezen bij de airco in onze eigen container en veel water gedronken. Ha, tussendoor af en toe een uitstapje naar de wc. Jaap hield de situatie in de gaten. Toch ben je zelf ook constant een beetje gespannen en gefocust, want ineens moet je er kunnen staan. Het hoort erbij.”
Dat de zeilomstandigheden in Rio lastig zijn, bleek vandaag eens te meer. “Deze fronten met wind zijn moeilijk te voorspellen. Ik kijk dinsdag dus gewoon weer uit het raam en zal zien wat de dag brengt. We hebben er geen invloed op, maar ik hoop wel in een eerlijke race te kunnen strijden om het goud.”
Marit kan de eerste Nederlander in 80 jaar worden die een gouden medaille verovert in een zeilboot.
Onderonsje
Eerder dan gehoopt sprak Reinder Nummerdor de woorden uit dat het klaar is voor hem. “Het is op de Olympische Spelen telkens net niet gelukt en dat is zonde.” In het ongewenste onderonsje in de kwartfinale rekenden Alexander Brouwer en Robert Meeuwsen in twee sets af met Reinder Nummerdor en Christiaan Varenhorst. Het waren de vijfde en laatste Spelen voor de 39-jarige Nummerdor en zijn laatste kans op een medaille. “Het is gelopen hoe het is gelopen en heb nergens spijt van: we hebben er alles aan gedaan. Het voelt ook anders dan andere jaren, waarin ik soms dacht: konden we niet meer doen? Onze voorbereiding was super professioneel, we kregen mentale begeleiding, op het gebied van voeding zijn we geholpen, noem maar op. Dit was het gewoon.”
Toch leek hun voorbereiding op de kwartfinale verre van ideaal. Beide ploegen delen niet alleen een appartement, maar ook coach Gijs Ronnes in Rio. Christiaan Varenhorst: “Zoiets is altijd gek. We hebben daar een standaardsituatie voor, want het gebeurt op de World Tour vaak genoeg. We maken allebei een tactisch plan en leggen dat van tevoren voor aan Gijs, maar alleen zodat hij na de wedstrijd kan beoordelen of we dat goed uitgevoerd hebben. Hij hoort het aan en geeft geen tips over het andere team. We zijn op onszelf aangewezen.”
De avond voor hun ontmoeting zaten de vier mannen dus nog met elkaar om de tafel in hun appartement. Winnaar Robert Meeuwsen: “De sfeer is altijd goed, hoor. Chris en ik zitten meer op onze eigen kamer te relaxen en Alexander en Reinder zoeken vaak gezelschap op. Maar we laten elkaar altijd in onze waarden en weten wanneer we de ander met rust moeten laten. Reinder heeft ons in het begin van de Spelen nog goed geholpen, vooral met praktische dingen. Voor ons was het prettig dat hij er was, iemand die de Spelen al veel vaker had meegemaakt en weet hoe het werkt.”
Christiaan: “De voorbereiding in het stadion was vandaag gekker dan dat we een appartement en coach delen. We kwamen aan terwijl het windstil was, maar het begon ineens keihard te waaien. We moesten ons instellen op een hele andere situatie. Met wind zijn zij beter dan wij.”
Reinder: “Alexander en Robert hebben verdiend gewonnen. We gaven ze een hand en wensten ze het beste. Misschien ga ik nu wel in een ander appartement slapen met Chris, dat weet ik nog niet.”
Christiaan: “Morgen gaat er ook een vlucht terug naar Nederland!”
Reinder, getrouwd met volleybalster Manon Flier en onlangs vader geworden van een dochter: “Eigenlijk ga ik nu ook wel heel graag naar huis…”